Historia gramofonu sięga końca XIX wieku i jest ściśle związana z rozwojem technologii nagrywania dźwięku oraz potrzebami rynku muzycznego. W ciągu kilku dekad gramofon przeszedł liczne zmiany, a jego rozwój zbiegł się z dynamicznym rozwojem przemysłu fonograficznego oraz kultury popularnej.
Fonautograf został wynaleziony przez Édouarda-Léona Scotta de Martinville’a, francuskiego drukarza i wynalazcę, który jako pierwszy dokonał zapisu dźwięku na papierze w 1857 roku. Początkowo wynalazek Scotta de Martinville’a nie znalazł praktycznego zastosowania, ale jego prace stały się inspiracją dla innych wynalazców, którzy opracowali bardziej zaawansowane urządzenia do nagrywania i odtwarzania dźwięku.
Od fonautografu do patefonu
Patefon opracował niemiecki inżynier Emil Berliner w 1887 roku, który jako pierwszy zastosował płytę do nagrywania dźwięku. Jego urządzenie działało na podobnej zasadzie co gramofon, ale zamiast cylindrów wykorzystywał płyty. Płyta była pokryta woskiem, a następnie umieszczana na metalowej obracającej się talerzu, który był napędzany ręcznie. Nad talerzem umieszczano ramkę, która składała się z igły i ramienia. Igła była przymocowana do końca ramienia, a ramie było umieszczone na ruchomej osi, co pozwalało na swobodne poruszanie się igły wzdłuż rowków płyty. Przy pomocy konsolki dźwiękowej i specjalnego urządzenia, patefon przetwarzał drgania igły w dźwięki, które można było odtwarzać za pomocą głośnika.
Era patefonów
Początkowo płyty Berlinera były wykonane z gumy i miały niską jakość dźwięku. Jednakże po latach badań i testów Berliner doszedł do wniosku, że do produkcji płyt najlepiej nadaje się szklana matryca pokryta lakierem. W połączeniu z nową igłą wykonaną z metalu, płyty Berlinera stały się bardzo popularne i pozwoliły na masową produkcję i dystrybucję muzyki.
W latach 20. XX wieku patefon stał się bardzo popularny wśród konsumentów. Firmy fonograficzne, takie jak RCA Victor, Columbia Records i Decca Records, producent płytowe muzykę klasyczną, jazz, blues i inne gatunki muzyczne.
Zasada działania patefonu
Patefon działa na zasadzie mechanicznego odczytu dźwięku z płyty.
Kiedy igła porusza się wzdłuż rowków na płycie, to wywołuje drgania, które są przekazywane na ramię patefonu, a następnie na konsolkę dźwiękową. Konsolka dźwiękowa składa się z membrany, która drży w odpowiedzi na drgania igły, oraz z elektromagnesu, który przetwarza te drgania w sygnał elektryczny. Sygnał elektryczny jest następnie wzmacniany i przekazywany na głośnik, gdzie jest zamieniany z powrotem w fale dźwiękowe, które słyszymy.
Patefon był jednym z najważniejszych wynalazków w historii muzyki, ponieważ umożliwił masową produkcję i dystrybucję muzyki, co przyczyniło się do popularyzacji i rozwoju kultury muzycznej. Patefon był także ważnym czynnikiem kształtującym sposób, w jaki słuchamy i doświadczamy muzyki, a jego wpływ jest widoczny do dzisiaj.
Fonograf
Fonograf to urządzenie do nagrywania i odtwarzania dźwięku, które odegrało kluczową rolę w historii przemysłu muzycznego. Pierwsze urządzenia tego typu powstały w drugiej połowie XIX wieku i były oparte na zasadzie mechanicznego zapisu dźwięku na walcu lub płycie.
Historia fonografu sięga roku 1877, kiedy to Amerykanin Thomas Edison opracował urządzenie do nagrywania dźwięku na walcu. Pierwsze fonografy były bardzo proste w budowie i składały się z ręcznie napędzanego mechanizmu, igły, której zadaniem było zapisanie dźwięku na powierzchni walców oraz membrany, która odtwarzała nagrany dźwięk.
W 1887 roku niemiecki inżynier Emil Berliner wprowadził na rynek nowy typ fonografu, w którym zamiast walców zastosowano płyty z rowkami spiralnymi. Ten rodzaj urządzenia okazał się bardziej wygodny w użytkowaniu i pozwalał na nagrywanie i odtwarzanie dźwięku w lepszej jakości.
W późniejszych latach, fonografy uległy znacznej modernizacji i udoskonaleniu. Zastosowanie elektrycznego napędu i lamp elektronowych pozwoliło na uzyskanie lepszej jakości dźwięku oraz na produkcję fonografów przenośnych, co znacznie rozszerzyło możliwości korzystania z tego typu urządzeń.
Jak widać, historia analogowego odtwarzania dźwięku ma swoją bogatą i ciekawą historię, a w powyższym artykule przedstawiliśmy bardzo ogólny jej rys.
Historia powstania gramofonu na linii czasu
- 1857 – pierwsze urządzenie nagrywające dźwięk bez możliwości jego odtwarzania: fonautograf – konstrukcji Édouarda-Léon Scott de Martinville;
- 1877 – pierwsze urządzenie nagrywające i odtwarzające dźwięk: fonograf – konstrukcji Thomasa Edisona;
- 1887 – pierwsza konstrukcja gramofonowa projektu Emila Berlinera; powstała na skutek modyfikacji projektu Edisona: walce fonografu zastąpiono płytami woskowymi;
- 8 listopada 1887 – Urząd Patentowy USA zatwierdził wniosek Emila Berlinera o patent dla gramofonu[4].
- 1898 – płyty woskowe w urządzeniu Berlinera zastąpiono szelakowymi;
- 1925 – pierwsze gramofony elektryczne;
- 1947 – pierwsza „drobnorowkowa” płyta długogrająca – Long-Play;
- 1958 – pierwszy utrwalony na płycie zapis dźwięku stereofonicznego; wydane za sprawą wydawnictwa Columbia;
- 1966 – pierwszy gramofon marki Technics opatrzony symbolem 100P; w Polsce – pierwsze gramofony „Bambino”;
- 1969 – pierwszy gramofon z napędem umożliwiającym Szybki Start – Technics SP-10;
- 1972 – premiera szkockiego gramofonu Linn Sondek LP12 opracowanego przez Ivora Tiefenbruna, uważanego za przełom w przemyśle hi-fi.
Dodaj komentarz